90 χρόνια πριν: Το τουρνουά της Ζυρίχης 1934

Οι συμμετέχοντες στο τουρνουά της Ζυρίχης 1934. Στην 1η σειρά, από αριστερά προς δεξιά, διακρίνονται οι Νίμζοβιτζ, Λάσκερ, Μπογκολιούμποβ και Φλορ. Στη 2η σειρά διακρίνεται και ο Αλεξάντερ Αλιέχιν

Στο σημαντικό διεθνές τουρνουά σκακιού στη Ζυρίχη το 1934, νικητής ήταν ο Αλ. Αλιέχιν, 2ος – 3ος οι Μ. Όϋβε και Σ. Φλορ αντιστοίχως

 

Από την ιστορία του σκακιού 

Το τουρνουά της Ζυρίχης 1934 ήταν ένα σπουδαίο διεθνές τουρνουά σκακιού που πραγματοποιήθηκε στη Ζυρίχη από τις 14 έως τις 29 Ιουλίου 1934 για τον εορτασμό της 125ης επετείου του Schachgesellschaft Zürich, του σκακιστικού συλλόγου της πόλης. Έφερε αντιμέτωπους επτά Ελβετούς παίκτες με εννέα διεθνείς, συμπεριλαμβανομένων έξι από τους κορυφαίους παίκτες του κόσμου. Οι κυριότερες απουσίες ήταν ο Ρ. Καπαμπλάνκα (Κούβα), ο Σ. Ρεσέβσκυ (ΗΠΑ), αλλά και οι Σοβιετικοί παίκτες. Αυτός ο τύπος διεθνούς τουρνουά στο οποίο το ένα τρίτο έως το μισό των παικτών ήταν από τη διοργανώτρια χώρα χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στη Μόσχα το 1925 και στη συνέχεια έγινε δημοφιλές – ακόμα και ώς τις μέρες μας.

Στο τουρνουά συμμετείχαν ο –τότε Παγκόσμιος Πρωταθλητής– Αλεξάντερ Αλιέχιν (εκπροσωπούσε τη Γαλλία, πλέον), ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής Εμάνουελ Λάσκερ (Γερμανία), ο δύο φορές διεκδικητής τού παγκόσμιου πρωταθλήματος Έφιμ Μπογκολιούμποβ (Γερμανία, πλέον), ο μελλοντικός παγκόσμιος πρωταθλητής Μαξ Όϋβε (Ολλανδία), ο επίσης διεκδικητής του πρωταθλήματος Σάλο Φλορ (Τσεχοσλοβακία), ο Άρον Νίμζοβιτζ (Δανία), επίσης από τους κορυφαίους παίκτες του κόσμου και άλλοι ισχυροί παίκτες. 

Ο Αλιέχιν κέρδισε με 13 β. σε 15 αγώνες, η μόνη του ήττα συνέβη από τον Όϋβε που τερμάτισε στη δεύτερη θέση ισόπαλος με τον Φλορ στους 12. Ο Αλιέχιν απέδειξε και πάλι την ανωτερότητά του έναντι των συγχρόνων του, αν και η διαφορά νίκης του 1 βαθμού ήταν πολύ μικρότερη απ’ ό,τι στο Bled 1931 (5½ β.) ή στο San Remo 1930 (3½ β.). 

Το τουρνουά χρησίμευσε, επίσης, ως το Ελβετικό Πρωτάθλημα του 1934, που κέρδισε ο Χανς Γιόνερ, με 7½ β. ως ο υψηλότερος βαθμολογικά Ελβετός παίκτης.

Έναν μήνα νωρίτερα ο Μπογκολιούμποβ είχε χάσει καθαρά το ματς για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του 1934, τη δεύτερη προσπάθειά του να αμφισβητήσει τον Αλιέχιν. Στη Ζυρίχη τερμάτισε τέταρτος με 11½ β. Ο Λάσκερ επέστρεψε στον ανταγωνισμό για πρώτη φορά από τη Μόσχα το 1925 – μια εννιάχρονη αποχή. Ξεκίνησε δυνατά, νικώντας με τα μαύρα τον Όϋβε στον 1ο γύρο. Μετά από 7 γύρους ισοβαθμούσε στην κορυφή με τον Φλορ στους 5½ βαθμούς. Σε ηλικία 65 ετών και όντας απροπόνητος, ο Λάσκερ ήταν σε μειονεκτική θέση σε ένα μακρύ τουρνουά και έχασε στους γύρους 8, 10 και 12 από τους Μπογκολιούμποβ, Νίμζοβιτζ και Αλιέχιν. Παρ’ όλα αυτά, τερμάτισε στην πολύ αξιόπιστη πέμπτη θέση με 10 βαθμούς. Αυτή ήταν πάντως η μοναδική φορά που οι Αλιέχιν, Μπογκολιούμποβ και Νίμζοβιτζ νίκησαν τον Εμ. Λάσκερ.

Περίπου έναν μήνα πριν από την έναρξη του τουρνουά, ο Όϋβε είχε αποδεχθεί τους όρους τού Αλιέχιν για ένα ματς για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, που θα διεξαγόταν το φθινόπωρο του επόμενου έτους. Ο Όϋβε θα κέρδιζε αυτό το ματς του 1935, και θα γινόταν ο πέμπτος Παγκόσμιος Πρωταθλητής. Ο Τσέχος κορυφαίος παίκτης Φλορ θεωρήθηκε άξιος διεκδικητής του πρωταθλήματος για πολλά χρόνια στη δεκαετία του 1930, αλλά η Μεγάλη Ύφεση και η γερμανική κατοχή της Τσεχοσλοβακίας κατέστησαν αδύνατο γι’ αυτόν να συγκεντρώσει τα χρήματα ώστε να οργανώσει τον αγώνα. Ο Φλορ προηγούνταν μετά από 11 γύρους, αλλά ο Αλιέχιν τον έφτασε στον 12ο γύρο όταν ο καθένας είχε 10 πόντους, μισό βαθμό μπροστά από τον Όϋβε και έναν ολόκληρο βαθμό μπροστά από τον Μπογκολιούμποβ. Ο Φλορ έδειξε πάντως τη σταθερότητά του καθώς ήταν ο μόνος αήττητος παίκτης στο τουρνουά.

Ο Άρον Νίμζοβιτζ ήταν παλαιότερα υποψήφιος για το παγκόσμιο πρωτάθλημα, αλλά το 1934 η υγεία του είχε επιδεινωθεί και ατυχώς πέθανε μόλις έναν χρόνο αργότερα, σε ηλικία 48 ετών. Τερμάτισε στην έκτη θέση, ισόβαθμος με τον Όσιπ Μπερνστάιν (Γαλλία), με 9 βαθμούς. Ο βετεράνος Μπερνστάιν θα ήταν στην εναρκτήρια ομάδα των grandmasters όταν η FIDE δημιούργησε τον τίτλο, το 1950. 

Αλ. Αλιέχιν – Εμ. Λάσκερ
Ζυρίχη 1934
Γκαμπί της Βασίλισσας [D67]

1.d4 d5 2.c4 e6 3.Ιγ3 Ιζ6 4.Ιζ3 Αε7 5.Αη5 Ιβδ7 6.ε3 0–0 7.Πγ1 γ6 8.Αδ3 δxγ4 9.Αxγ4 Ιδ5 10.Αxε7 Βxε7 11.Ιε4 Ι5ζ6 12.Ιη3 ε5 [Προσπαθεί να ελευθερώσει τον Αγ8. 7 χρόνια νωρίτερα, στο ματς για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα με τον Αλιέχιν, ο Καπαμπλάνκα είχε δοκιμάσει το 12...Ββ4+, προκειμένου να αλλάξει τις βασίλισσες]

13.0–0 εxδ4 14.Ιζ5 [Ίσως πιο επιθετικό ήταν το άμεσο 14.εxδ4, π.χ. 14...Ιβ6 15.Πε1 Βδ6 16.Αβ3 Αη4 17.θ3 Αxζ3 18. Βxζ3]

14...Βδ8 15.Ι3xδ4 Ιε5 16.Αβ3 Αxζ5 17.Ιxζ5 Ββ6? [Καλύτερο ήταν 17...η6 18.Βδ4 (18.Βδ6 Πε8 / 18.Ιδ6 Βε7 19.Βδ4 Πζδ8 20.Πγδ1 Ιε8 21.Βxε5 Βxε5 22.Ιxζ7 Βε7 23.Ιxδ8+ Ρθ8 24.Ιζ7+ Ρη7 25.Πδ3 α5=) 18...Βxδ4 19.Ιxδ4 ½–½, όπως στην παρτίδα Όϋβε – Φλορ, Νότιγχαμ 1936]

18.Βδ6! [Ισχυρή κίνηση, η βασίλισσα περνάει στην περιοχή του αντιπάλου.]

18...Ιεδ7 19.Πζδ1 Παδ8 20.Βη3! [Τώρα η βασίλισσα φαίνεται να οπισθοχωρεί, αλλά στην πραγματικότητα ενισχύει την επίθεση του λευκού.]

20...η6 21.Βη5 Ρθ8 22.Ιδ6 Ρη7 23.ε4! [Το πιόνι συμμετέχει στην επίθεση, αλλά ταυτόχρονα ανοίγει και την 3η οριζόντια για τον πύργο.]

23...Ιη8 24.Πδ3 ζ6 [24...θ6 25.Ιζ5+ Ρθ7 26.Ιxθ6! ζ6 27.Ιζ5! ζxη5 28.Πθ3+ Ιθ6 29.Πxθ6# (βαριάντα που έδωσε ο ίδιος ο Αλιέχιν)]

25.Ιζ5+ Ρθ8 
 

26.Βxη6! [Απειλεί 27.Βη7 ματ και αν 26...θxη6 , τότε 27.Πθ3+ Ιθ6 28.Πxθ6#]

1 – 0

Ας δούμε και τη μοναδική ήττα του Αλιέχιν στο τουρνουά:

Μαξ Όϋβε – Αλ. Αλιέχιν
Ζυρίχη 1934
Γκαμπί της Βασίλισσας με 3…α6 [D31]

1.γ4 ε6 2.δ4 δ5 3.Ιγ3 α6 4.γxδ5 εxδ5 5.Αζ4 Ιζ6 6.ε3 Αδ6 7.Αxδ6 Βxδ6 8.Αδ3 Ιγ6 9.Ιηε2 0–0 10.α3 Ιε7 11.Βγ2 β6 12.β4 Αβ7 13.0–0 Πζε8 14.Ιη3 Ιη6 15.Πζγ1 Ιθ4 16.Ιγε2 γ6 17.Παβ1 Πε7 18.α4 Παε8 19.α5 β5 20.Ιζ4 Πγ7 21.Βγ5 Βδ7 22.Πε1 Ιη6 23.Αζ5 Βδ8 24.Ιδ3 Αγ8 25.Πβγ1 Ιε7 26.Αxγ8 Ιxγ8 27.Ιε5 Πε6 28.ε4 Ιxε4 29.Ιxε4 δxε4 30.Πxε4 ζ6? [Λάθος. Όμως, οι επιλογές 30…Ιε7 ή 30…Βε8 ή 30…Βδ6 θα διατηρούσαν την ισότητα.]

31.Ιζ7! Βε8 [31...Πxζ7 32.Πxε6+– ή 31...Ρxζ7 32.Βθ5+ Ρε7 33.Πxε6+ Ρxε6 34.Πε1+ Ρδ6 35.Βγ5+ Ρδ7 36.Βζ5+ Ρδ6 37.Βε6#]

32.Πxε6 Βxε6 33.Ιδ8! Βε4 34.Ιxγ6+– θ6 35.δ5 Βδ3 36.θ3 Βδ2 37.η3 Ρθ8 38.Ρη2 ...και τα μαύρα εγκατέλειψαν στην 53η κίνηση.

1 – 0

Επικαιρότητα

* Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε το καθιερωμένο ετήσιο Διεθνές Τουρνουά Σκακιού στην Ικαρία, που έγινε φέτος για 47η χρονιά και αποτελεί ισχυρό θεσμό για το άθλημα σε Ελλάδα και εξωτερικό. 

Διοργανωτές ήσαν ο Σκακιστικός Όμιλος Ικαρίας, ο Δήμος Ικαρίας, η Τοπική Επιτροπή Σκακιστικών Σωματείων Αιγαίου και η Σκακιστική Επικοινωνία Ηρακλείου Αττικής. Οι Διεθνείς Σκακιστικές Εκδηλώσεις «Ίκαρος 2024», εντάχθηκαν στις εορταστικές δράσεις για τα 100 χρόνια από την ίδρυση της Παγκόσμιας Σκακιστικής Ομοσπονδίας (FIDE). Υποστήριξε η Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία (ΕΣΟ), καθώς και τοπικοί σύλλογοι και φορείς. 

Όπως κάθε χρόνο υπήρξε η ευγενική χορηγία των ναυτιλιακών εταιρειών Blue Star Ferries και Dodekanisos Seaways. Μεταξύ των υποστηρικτών περιλαμβάνονται η Ikaria Holidays, ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Ιωάννης Μελάς», τα Σούπερ Μάρκετ Μενέγκη και η Μεταφορική Ικαρίας Πανάς.

Χορηγοί επικοινωνίας η Ικαριακή Ραδιοφωνία, τα «Ικαριώτικα Νέα» και η εφημερίδα «Αθέρας».

Σημαντική η συμβολή είχαν ο δήμαρχος Ικαρίας Φανούρης Καρούτσος, ο υπερδραστήριος Κοσμάς Κέφαλος και οι διευθυντές αγώνων Δημ. Σκυριανόγλου και Λουκάς Ζαχείλας.

Η τελική βαθμολογία στο κύριο τουρνουά:

1-2) Ευ. Πατρελάκης (IM 2445, 20 ετών) & Y. Ben Ari (Ισραήλ, IM 2437, 20) από 7½ β. -και οι δυο ήσαν αήττητοι, 3) Βασ. Φράγκος (2129, 18, + 49 μον. elo!) 7 β., 4) Βασ. Σαράντος (2114) 6½ β., 5-9) Παν. Κώστας (2169), Δημ. Κάσσιος (2136, 15 ετών), Ad. Bartakke (Ινδία), Βασ. Σιδηρόπουλος (1974) και Λευτ. Ντεληγιώργης (2036) από 6 β. κ.ά.
 Πάνω από 70 συμμετοχές στον Α’ όμιλο, πάνω από 90 συμμετοχές στον Β’ όμιλο (elo μέχρι 1800)
Ο Πατρελάκης νίκησε και στο τουρνουά μπλιτς.

Οι συμμετέχοντες ήταν διαφόρων ηλικιών, από πολύ μικρά παιδιά μέχρι και μεγαλύτερες ηλικίες, όπως ο Νίκος Ορνιθόπουλος, μία από τις σημαντικότερες σκακιστικές προσωπικότητες του 20ού αιώνα, ο Χρύσανθος Πούντζας, παλαιό στέλεχος της Εθνικής Ομάδας και ο Οδυσσέας Βαζελάκης, που υπήρξε επί 20 χρόνια βασικός διαιτητής της διοργάνωσης. Το σκάκι δεν έχει περιορισμούς ηλικίας!

Οι εκδηλώσεις στην Ικαρία συνεχίστηκαν και μετά τη λήξη των αγώνων κλασικού χρόνου σκέψης με τουρνουά μπλάιντ (τυφλό σκάκι), διαγωνισμό λύσης σκακιστικών προβλημάτων, ράπιντ, μπλιτς, σιμουλτανέ κ.ά.

* Στη Σκακιστική Ολυμπιάδα που θα διεξαχθεί τον Σεπτέμβριο στη Βουδαπέστη, οι εθνικές μας ομάδες θα είναι: GMs Γιάννης Παπαϊωάννου, Νικόλας Θεοδώρου, Σταμάτης Κούρκουλος Αρδίτης, Δημήτρης Μαστροβασίλης και Ανδρέας Κελίρης για την Εθνική Ανδρών, IM Σταυρούλα Τσολακίδου, FM Αναστασία Αβραμίδου, WIM Κατερίνα Παυλίδου, WFM Χαριτωμένη Μαρκαντωνάκη και WGM Μαρίνα Μακροπούλου για την Εθνική Γυναικών.

* To  ΙΕΠ (Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής) ενέκρινε το πρόγραμμα της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας (ΕΣΟ) με τίτλο: «Σκάκι, ένα εκπαιδευτικό και δημιουργικό παιχνίδι για όλους τους μαθητές Α΄ και Β΄ Γυμνασίου». Το πρόγραμμα, που εκπονήθηκε από την Επιτροπή Σχολικού Σκακιού της ΕΣΟ, αφορά τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων του Γυμνασίου.

* Ολοκληρώθηκαν τα Παγκόσμια Ομαδικά Βετεράνων, στην Κρακοβία. Στους άνω των 50 ετών, 1η η ομάδα των ΗΠΑ με 16 β. σε 9 ματς (8 νίκες, μία ήττα), 2η η Ιταλία με 15, 3η η Αγγλία-1 με 14.

Για τη νικήτρια ομάδα έπαιξαν οι GMs Ehlvest, Shabalov, Khachiyan, Ig. Novikov και Yermolinsky.

Στους άνω των 65 ετών, 1η η Αγγλία-1 με 16 β. σε 9 ματς (7 νίκες, 2 ισοπαλίες), 2ο το Ισραήλ-1 με 15, 3η η Γαλλία με 14.

Για τη νικήτρια ομάδα έπαιξαν οι GMs Nunn, Kosten, Mestel, ο IM Littlewood και o FM Chapman.

Συμμετείχαν 65 ομάδες και 307 παίκτες, ανάμεσά τους 32 grandmasters. 

* Την Κινέζα Ju, Wenjun, Παγκόσμια Πρωταθλήτρια στο σκάκι, νίκησε πριν λίγες ημέρες η κορυφαία Ελληνίδα σκακίστρια Σταυρούλα Τσολακίδου, σε τουρνουά rapid (γρήγορου σκακιού, 25΄ σκέψης η κάθε παίκτρια + 10΄΄ επιπλέον για κάθε κίνηση) που παίχθηκε στην Κίνα, στην πόλη Σενιάν («Αιώνια πόλη», 8,5 εκατομ. κάτοικοι!). Η παρτίδα:

Τζου Βεντζούν (2550) – Στ. Τσολακίδου (2337) 
Σενιάν, Κίνα, 18-07-2024
Ινδική του Βασιλιά, κλασική βαριάντα [E73]

1.δ4 Ιζ6 2.γ4 η6 3.Ιγ3 Aη7 4.ε4 δ6 5.Αε2 0–0 6.Αε3 Ια6 7.θ4 θ5 8.ζ3 γ5 9.δ5 Ιγ7 10.Ιθ3 β5 11.γxβ5 α6 12.βxα6 Αxα6 13.0–0 Ββ8 14.Πβ1 Ιδ7 15.ζ4 Ιβ5 16.ε5 δxε5 17.ζ5 Ιδ4 18.Αxα6?! [Καλύτερο ήταν το 18.ζxη6 Ιxε2+ 19.Ιxε2 ζxη6 20.Πxζ8+ Βxζ8 21.Βδ2 Βζ5 22.Πδ1 ε4 23.δ6 εxδ6, με αμφίρροπο παιχνίδι.] 18...Πxα6 19.ζxη6 Πxη6 20.Ιε4?! (20.Βxθ5) 20...Βα8 21.Αxδ4?! [Κι’εδώ προτιμότερο το 21.Ιγ3, αλλά τα μαύρα και τότε θα είχαν την υπεροχή, μετά από 21…Ιζ6 22.Αη5 Βδ8 23.Ρθ1 Ιη4 24.Βδ3 Πβ6 25.Βγ4 Βδ6 26.Ιε4 Βη6] 21...γxδ4 22.Ββ3 Πβ8 23.Βζ3 Βxδ5 24.Βζ5?! (24.Πβγ1) 24...Ιγ5?! 25.Ιθη5? 25...Ιxε4 26.Ιxε4?! Πζ8?! (26...Πη4) 27.Ιη5 ε6 28.Βζ3 Βxζ3?! 29.Πxζ3 ζ5 30.β4?! ε4 31.Πζβ3 δ3 32.β5 Αδ4+ 33.Ρζ1 Αβ6 34.Πγ3 ε5 35.Πγ6 Πζζ6 36.Πγ8+ Πζ8 37.Πγ6 Πxγ6 38.βxγ6 Αα5 39.Ρζ2 Πγ8 40.Πβ5 Αδ2 41.Πxε5 ε3+? 42.Ρη3? [42.Πxε3 Αxε3+ 43.Ρxε3 Πxγ6 44.Ρxδ3 Ρη7 45.Ρδ4 Ρζ6 46.Ιθ3 Πδ6+ 47.Ρε3 Πε6+ και τα μαύρα είναι κερδισμένα] 42...ε2 43.Ιζ3 ζ4+ 44.Ρζ2 Αε3+ 45.Πxε3 ζxε3+ 46.Ρxε3 Πxγ6 47.Ρxδ3 Πε6 48.Ρδ2 Ρη7 …και τα μαύρα νίκησαν στην 64η κίνηση (ανάλυση με βάση τον Stockfish 16)

0 – 1

Σταυρούλα Τσολακίδου, η κορυφαία Ελληνίδα σκακίστρια

        
Επιμέλεια: ilandzis@yahoo.com 

Πηγή:

https://www.avgi.gr/athlitika/491158_90-hronia-prin-toyrnoya-tis-zyrihis-1934