100 χρόνια πριν: Το τουρνουά της Νέας Υόρκης 1924

Οι 11 παίκτες που αγωνίστηκαν στο διεθνές τουρνουά της Νέας Υόρκης 1924. Καθήμενοι (από αρ.): Γέιτς, Καπαμπλάνκα, Γιανόβσκι, Έντ. Λάσκερ, Εμ. Λάσκερ. Όρθιοι (από αρ.): Μάρσαλ, Ταρτακόβερ, Μάροτσι, Αλιέχιν, Ρέτι, Μπογκολιούμποβ

Από την ιστορία του σκακιού, παρουσιάζουμε τρία φινάλε από το περίφημο τουρνουά του 1924 στη Νέα Υόρκη, τα οποία «έγραψαν ιστορία»

 

Από την ιστορία του σκακιού 

Το ισχυρότερο τουρνουά του 1924 ήταν η αναμέτρηση διπλών συναντήσεων που έγινε στη Νέα Υόρκη (στο ξενοδοχείο “Αλμανάκ”, από τις 16 Μαρτίου ως τις 18 Απριλίου). Πήραν μέρος 11 παίκτες: ο Παγκόσμιος Πρωταθλητής (περιόδου 1921-1927) Χοσέ-Ραούλ Καπαμπλάνκα, ο προκάτοχός του Εμάνουελ Λάσκερ (1894-1921), ο διάδοχός του Αλεξάντερ Αλιέχιν (1927-1935 και 1937-1946) και 8 ακόμα κορυφαίοι σκακιστές της εποχής: οι Αμερικανοί Μάρσαλ και Έντ. Λάσκερ, ο Τσέχος Ρέτι, ο Ούγγρος Μάροτσι, ο Γερμανός (πρώην Ρώσος) Μπογκολιούμποβ, ο Άγγλος Γέιτς και οι Γάλλοι (πρώην Πολωνοί) Ταρτακόβερ και Γιανόβσκι. 

Ήταν μια σπουδαία επιτυχία του (55χρονου, πλέον) Εμάνουελ Λάσκερ. Νίκησε με 16 β. σε 20 αγ., με 2ο τον Καπαμπλάνκα, που συγκέντρωσε 14½ και 3ο τον Αλιέχιν που είχε 12 β. Ακολούθησαν οι Μάρσαλ 11, Ρέτι 10½, Μάροτσι 10, Μπογκολιούμποβ 9½, Ταρτακόβερ 8, Γέιτς 7, Έντ. Λάσκερ 6½ και Γιανόβσκι 5 β.

Παίχθηκαν πολλές παρτίδες υψηλού επιπέδου, απ’τις οποίες ξεχώρισαν: Ρέτι – Μπογκολιούμποβ 1-0 (βραβείο ωραιότητας του τουρνουά), Ρέτι – Καπαμπλάνκα 1-0 (η πρώτη ήττα του Κουβανού μετά… 8 χρόνια που ήταν αήττητος), Καπαμπλάνκα – Εμ. Λάσκερ 1-0 (η μοναδική ήττα του νικητή των αγώνων), Μάρσαλ – Αλιέχιν ισοπαλία, Ρέτι – Εμ. Λάσκερ 0-1 κ.ά.

Ας δούμε τρία περίφημα φινάλε από το τουρνουά, τα οποία «έγραψαν ιστορία»:

Καπαμπλάνκα – Ταρτακόβερ

Σε πρώτη ματιά, δεν είναι εύκολη η εκτίμηση της θέσης. Ο μαύρος πύργος είναι έτοιμος να εισβάλει στην αντίπαλη περιοχή και τα λευκά θα χάσουν τουλάχιστον ένα πιόνι. Όμως, ο μαύρος βασιλιάς είναι αδύναμος, ενώ τα λευκά έχουν και ισχυρό -η- πιόνι. Επιπλέον, ο λευκός βασιλιάς θα βοηθήσει και στην επίθεση (Άβερμπαχ)

35.Ρη3! [Τα λευκά θυσιάζουν υλικό ώστε να αποκτήσουν την κλασική θέση με τον Ρ στο ζ6, το πιόνι στο η6 και τον Π στο θ7 (Αλιέχιν)] 35…Πxγ3+ 36.Ρθ4! Πζ3 37.η6! Πxζ4+ 38.Ρη5 Πε4 [Μοναδικό. Μετά από 38…Πxδ4 39.Ρζ6 Ρε8 40.Πxγ7 Πxα4 41.η7 Πη4 42.Πxα7, τα μαύρα θ’αναγκασθούν να δώσουν τον πύργο] 39.Ρζ6! (39.Ρxζ5? Πxδ4 =) Ρη8 40.Πη7+ Ρθ8 41.Πxγ7 Πε8 42.Ρxζ5! Πε4 43.Ρζ6 Πζ4+ 44.Ρε5 Πη4 45.η7+ Ρη8 46.Πxα7 Πη1 47.Ρxδ5 Πγ1 48.Ρδ6 Πγ2 49.δ5 Πγ1 50.Πγ7 Πα1 51.Ργ6! Πxα4 52.δ6                                     1 – 0 

Λάσκερ Εμ. – Λάσκερ Έντ

85.Ρζ3! Πδ8 (85...Πxβ2? 86.η7 και το πιόνι προάγεται)  86.Ρε4 Ρδ6 (τώρα τα μαύρα κερδίζουν τα δυο προχωρημένα πιόνια του αντιπάλου, αλλά όχι και την παρτίδα!) 87.Ρδ4! (επικίνδυνο ήταν το 87.ζ5? Πγ8 88.Ιδ3 Πγ4+) 87...Πγ8 88.η7! (88.ζ5? Ρε7) 88...Ρε6 89.η8Β+ Πxη8 90.Ργ4 Πη3 [ή 90...Πβ8 91.Ργ3 Ρζ5 92.Ιδ3 Πβ6 93.Ιβ2 (όχι 93.Ρβ2? Ρε4) 93...Ρxζ4 94.Ια4 Πβ8 95.Ιβ2, με ισότητα] 91.Ια4 Ρζ5 92.Ρβ4 Ρxζ4 93.Ιβ2 Ρε4 94.Ια4 Ρδ4 95.Ιβ2 Πζ3 (προσπάθεια να φέρει τον Ρ στο δ2, πίσω από τον Π) 96.Ια4 Πε3 97.Ιβ2 Ρε4 98.Ια4 Ρζ3 99.Ρα3! Ρε4 (αν 99...Ρε2, τότε 100.Ιγ5 Ρδ2 101.Ρβ2 και τα μαύρα δεν μπορούν να νικήσουν) 100.Ρβ4 Ρδ4 101.Ιβ2 Πθ3 102.Ια4 Ρδ3 103.Ρxβ3 Ρδ4+ «Μια από τις πιο παράδοξες ισοπαλίες στην ιστορία των διεθνών τουρνουά» (Βαϊνστάιν) – ο ίππος έσωσε την ισοπαλία απέναντι σε πύργο και πιόνι! 
½ – ½ 

Γιανόβσκι  – Λάσκερ Έντ (θέση μετά από 58...Bε7)

 
59.δ5! α3 60.βxα3+ Ργ3 (60...Ρxα3 61.δ6 Βζ8 62.Ιγ4+ Ρβ4 63.ε6+-) 61.δ6 Βζ8 62.Ιηε4+ (πρώτη χαμένη ευκαιρία για τα λευκά – μπορούσαν να κερδίσουν με 62.Ιδε4+ Ργ2 63.ε6 β2 64.ε7+-) 62...Ρδ3 63.ε6 Βθ6+ (αυτή είναι η διαφορά – τώρα τα μαύρα κερδίζουν ένα σημαντικό tempo!) 64.Ρζ5 β2 65.δ7 [μετά από 65.ε7 Βθ7+ 66.Ρζ6 Βθ6+ 67.Ρε5 Βθ5+ 68.Ρε6 Βθ3+ ο λευκός Ρ δεν μπορεί να ξεφύγει από τα σαχ] 65...Βζ8 66.α4 Βα8 67.ε7 Βδ5+ 68.Ρζ6 Βδ4+ 69.Ρε6 [δεύτερη ευκαιρία: 69.Ρη6 Βxδ7 70.ζ8Β Βη4+ 71.Ρζ6 Βθ4+ 72.Ρε6+-] 69...β1Β 70.Ιxβ1 Βxε4+ 71.Ρζ6 Βθ4+    
 

και τα λευκά, με τρία πιόνια στην 7η γραμμή, αναγκάσθηκαν να παραδεχθούν την ισοπαλία!                                     ½ – ½

4πλή ισοβαθμία στο Όπεν της Σάρτζα  (ΗΑΕ)

* Θριάμβευσαν οι νεαροί παίκτες στο Open της Sharjah (Αραβικά Εμιράτα). Η τελική βαθμολογία:
1-4) Daneshvar (Ιράν, GM 2581, 17 ετών!), Murzin (Ρωσία, GM 2631, 22), Shankland (ΗΠΑ, GM 2671, 32), Vokhidov (Ουζμπεκιστάν, GM 2591, 17!) από 6½ β., 5-12) Tabatabaei (Ιράν, GM 2707), Sarana (Σερβία, GM 2706), Erigaisi (Ινδία, GM 2761), Yu Yangyi (Κίνα, GM 2728), Maghsoodloo (Ιράν, GM 2732), Suleymanli (Αζερμπαϊτζάν, GM 2621), Zemlyanskii (Ρωσία, FM 2516), Mishra (ΗΠΑ, GM 2634) από 6 β., 13- 20) Aravindh (Ινδία, GM 2670), Puranik (Ινδία, GM 2629), Niemann H. (ΗΠΑ, GM 2688), Salem Saleh (ΗΑΕ, GM 2629), Iniyan (Ινδία, GM 2493), Nguyen Th. D. (Τσεχία, GM 2649), Sindarov (Ουζμπεκιστάν, GM 2684) & Sargsyan Sh. (Αρμενία, GM 2637) από 5½ β. κ.ά.

Πιο κάτω περίφημοι παίκτες όπως οι Ρατζιάμποβ, Εσιπένκο, Φεντοσέεβ κ.ά.  

Ο Νικόλας Θεοδώρου ισοβάθμησε στις θέσεις 36 ως 52 και ήταν 37ος, με βάση τα κριτήρια (όπως ακριβώς και η αρχική του κατάταξη, με βάση το elo) με 4½ β. (πήραν μέρος 88 παίκτες)

https://chess-results.com/tnr902564.aspx?lan=1&art=0

Αίσθηση προκάλεσε το νέο ρεκόρ που σημείωσε ο 13χρονος Τούρκος Γιαγκίζ Κάαν Έρντογκμους. Στο μεγάλο Grenke Open (967 συμμετοχές!) στη Γερμανία -η στήλη μας το είχε παρουσιάσει, στο φύλλο της 7ης Απριλίου- είχε πραγματοποιήσει εξαιρετική εμφάνιση, συμπλήρωσε τις νόρμες για να γίνει GM και ήδη πήρε τον τίτλο, έγινε δηλ. ο νεώτερος GM του κόσμου και ο 4ος νεώτερος GM όλων των εποχών! Στη Σάρτζα ανέβασε το elo του σε 2569 και έτσι κατέρριψε, μετά από 35 χρόνια, το παγκόσμιο ρεκόρ που κατείχε η Τζούντιτ Πόλγκαρ από το 1989, αυτό δηλ. με τον υψηλότερο βαθμό αξιολόγησης που είχε ποτέ σκακιστής/σκακίστρια στα 13 του χρόνια. Η Τζούντιτ είχε πετύχει 2566, μια φανταστική επίδοση για την εποχή της, αφού μάλιστα εκείνη την εποχή υπήρχαν λιγότεροι αγώνες και χαμηλότεροι συντελεστές υπολογισμού. Ο νεαρός Έρντογκμους το ανέβασε τώρα στο 2569!

Ας δούμε μια ωραία νίκη του με τα μαύρα, επί του Ινδού GM Αντίτυα:

Aditya Mittal (2608) - Erdogmus, Yagiz Kaan (2554)

7^ο Sharjah Masters, Σάρτζα (ΗΑΕ), 20-05-2024
Άμυνα Κάρο-Καν, 3.e5 [B12]

1.ε4 γ6 2.δ4 δ5 3.ε5 γ5 4.Ιζ3 γxδ4 5.Βxδ4 Ιγ6 6.Βζ4 ζ6 7.Βη3 η5 8.Αβ5 Ιθ6! [ετοιμάζει ...Ιζ5.]

9.Ιδ4 Ββ6 10.γ3 Ιζ5 11.Αxγ6+ Βxγ6! 12.Ιxζ5 Αxζ5 13.0–0 θ5 14.εxζ6 εxζ6 

15.θ4? [Αυτή η κίνηση αδυνατίζει τα λευκά τετράγωνα. Καλύτερο ήταν 15.Βζ3 και αν 15...Αε4 16.Βε2]

15...ηxθ4 [Ακόμα πιο ισχυρό ήταν το 15...0–0–0, απειλώντας ...ηxθ4 και αν 16.θxη5 τότε 16…θ4]

16.Βxθ4 0–0–0 [απειλεί...Πη8] 17.Αε3? [προτιμότερο ήταν το 17.Αζ4] 17...Πη8 [Ήδη τα μαύρα είναι πολύ καλύτερα]

18.Αδ4 Αδ6 [απειλεί...Πη4] 19.Ιδ2 Πη6 [Ακόμα καλύτερο ήταν 19...Πη4 20.Βxθ5 Βδ7]

20.ζ4 Πδη8 21.Πζ2 Βδ7 22.Αxζ6 [Το 22.Πε1 κρατούσε πιο πολύ]

22...Πη4 23.Βxθ5 Αxζ4 [Όχι 23...Πxζ4 24.Αδ4–+]

24.Αδ4 [Αμύνεται στο …Αε3. Ίσως όμως τα λευκά έπρεπε να δώσουν διαφορά, με 24.Πε1 Αη3 25.Πεζ1 Αxζ2+ 26.Πxζ2]

24...Π4η5 25.Βε2 

25...Αθ3! [Το ζεύγος των αξιωματικών είναι πολύ ισχυρό και η πρωτοβουλία των μαύρων δεν αντιμετωπίζεται πια.]

26.Ιζ1 [26.Πε1 Πxη2+] 26...Αxη2! [ξεκινάει επίθεση ματ!]

27.Πxη2 Βθ3! 28.Πxη5 Πxη5+ 29.Ρζ2 Βθ4+ 30.Ιη3 Αxη3+ 31.Ρε3 Αζ4+ 32.Ρδ3 Βθ7+ 

0 – 1

Επικαιρότητα

* Κύπελλο Αττικής: Στη φάση 16 -> 8 (οι αγώνες έγιναν στις 19 Μαΐου): «Φυσιολάτρης» Νίκαιας – Σκακιστική Επικοινωνία Ηρακλείου  3½ - ½, Σ.Ο. Καλλιθέας – Πειραϊκός Ο.Σ. 1½ - 2½, ΣΑΣ Κορωπίου  - Π.Σ. Περιστερίου 1½ - 2½, Σ.Ο. Αμπελοκήπων – ΑΜΕΣ Νέας Ερυθραίας 2½ - 1½, Α.Ο. «Ζήνων» Γλυφάδας – Α.Κ. Ζωγράφου 4 – 0, ΟΠΑ Χολαργού – ΕΕΣ Κορυδαλλού 0 – 4, Σ.Ο Χαλανδρίου – Πανιώνιος ΓΣ 2½ - 1½, Σ.Ο. Κορυδαλλού – Α.Ο. «Τρεις Αστέρες» 0 – 4.

Προημιτελική φάση : Πειραϊκός Ο.Σ. – Σ.Ο Χαλανδρίου 2½ - 1½ [Κοτρωνιάς (GM 2422) – Ραχμανίδης (FM 2294) 1 - 0, Δημ. Αλεξάκης jr. (IM 2469) – Σκαπέρδας Κ. (2058) 1 – 0, στις δυο πρώτες σκακιέρες], ΕΕΣ Κορυδαλλού – Σ.Ο. Αμπελοκήπων 3 – 1 [Αν. Κοφίδης (IM 2227) – Ραπτάκης (1859) 1 – 0, στην 1η σκακιέρα], Α.Ο. «Τρεις Αστέρες» – «Φυσιολάτρης» Νίκαιας 0 – 4 [για την ομάδα της Νίκαιας έπαιξαν οι Καπνίσης (GM 2405),  Μιχελάκος (FM 2313) και οι έφηβοι Χατζηελευθερίου  (FM 2358) και Μέρκος (2009)] και Π.Σ. Περιστερίου - Α.Ο. «Ζήνων» Γλυφάδας 2 – 2 [Ν. Αγγελής (FM 2285) – Δημ. Λουτραγώτης (FM 2329) ½ - ½, Βασ. Φράγκος (2131) – Ροϊνός (2182) 0 – 1, προκρίθηκε ο «Ζήνων», που είχε νίκη σε υψηλότερη σκακιέρα, τη 2η]

Οι 4 ομάδες που προκρίθηκαν στο Final 4 Αττικής προκρίνονται και στην επόμενη φάση (φάση των μπαράζ) του Πανελλήνιου Ομαδικού Κυπέλλου 2024.

* Το 26ο Όπεν Σκακιστικό Τουρνουά Ηρακλείου Athens Challenge 2024 θα διεξαχθεί στο Ηράκλειο Αττικής από τις 15 Ιουνίου έως τις 23 Ιουνίου 2024. Η διοργάνωση πραγματοποιείται από τη Σκακιστική Επικοινωνία Ηρακλείου σε συνεργασία με τον Δήμο Ηρακλείου Αττικής. Οι αγώνες θα φιλοξενηθούν στο Πολιτιστικό́ Πολύκεντρο Δήμου Ηρακλείου, Λ. Ηρακλείου και Κουντουριώτου & Νεότητος και στον Τεχνοχώρο Κουντουριώτου 20, σε μικρή́ απόσταση από το σταθμό́ ΗΣΑΠ Ηρακλείου. Το τουρνουά θα καλυφθεί από το διαδικτυακό τόπο skaki.gr με ζωντανή αναμετάδοση των παρτίδων. Φόρμα συμμετοχής: https://forms.gle/o1xG1SKkh346YeeD8

* Το 1ο Καλοκαιρινό Όπεν διοργανώνουν οι “Μαχητές Πειραιά” 15-21 Ιουνίου, στο πρ. Δημαρχείο Δραπετσώνας, στο Κερατσίνι. Πληροφορίες: www.esp-maxites.gr

* Δύο ακόμα μεγάλες διοργανώσεις στις αρχές του καλοκαιριού στη Ρόδο: το Ευρωπαϊκό Ομαδικό Πρωτάθλημα Νέων (20-28 Ιουνίου, https://euroyouth2024.com) και το 7ο Διεθνές Όπεν Summer Cup (21-30 Ιουνίου). 

* Το 47ο Διεθνές Τουρνουά «Ίκαρος 2024» έχει ενταχθεί στις εορταστικές εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από την ίδρυση της FIDE (Άγιος Κήρυκος, 11-19 Ιουλίου, https://ikariachess.blogspot.com/). 

* Το 17ο Διεθνές Τουρνουά Παλαιόχωρας Χανίων θα πραγματοποιηθεί από 20 έως 27 Ιουλίου (https://www.chaniachess.gr/ chaniachessacademy@gmail.com). 

* Το 33ο Διεθνές Τουρνουά Καβάλας «Β. Θεοδωρίδης» έχει προκηρυχθεί για το διάστημα από 29/7 έως 6/8 (www.chesskavala.gr).

Πηγή:

https://www.avgi.gr/athlitika/487273_100-hronia-prin-toyrnoya-tis-neas-yorkis-1924