Σκάκι και υγεία

 

Σκάκι και υγεία!

Χρήστος Πιλάλης

Διεθνής εκπαιδευτής, διεθνής διαιτητής

Πολλές είναι οι επιστημονικές έρευνες για το σκάκι και το ρόλο του στην ανθρώπινη υγεία όσων ασχολούνται με αυτό! Μεταξύ άλλων το πνευματικό αυτό άθλημα εκτιμάται πως συντελεί στην ανάπτυξη των δενδριτών που είναι πολύ σημαντικές διακλαδιζόμενες κυτταρικές προεξοχές ή αποφυάδες. Οι δενδρίτες μεταφέρουν τα σήματα από τα νευρικά κύτταρα στον εγκέφαλό μας. 

Η ενασχόληση μας με το σκάκι διεγείρει την ανάπτυξη των δενδριτών, γεγονός που με τη σειρά του αυξάνει την ταχύτητα και βελτιώνει την ποιότητα της νευρικής επικοινωνίας σε όλο μας τον εγκέφαλο. Η αυξημένη επεξεργαστική ισχύς μας κατά τη διάρκεια μιας παρτίδας βελτιώνει την απόδοση του υπολογιστή του σώματός μας, του εγκεφάλου. Επίσης για να έχουμε το μέγιστο όφελος από την προπόνησή μας με μια δραστηριότητα, πρέπει να ασκήσουμε τόσο την αριστερή όσο και τη δεξιά πλευρά του σώματός σας. 

 

Μελέτες δείχνουν ότι για να παίξει κάποιος ή κάποια καλά σκάκι, πρέπει να αναπτύξει και να χρησιμοποιήσει το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου του, το οποίο ασχολείται με την αναγνώριση αντικειμένων, καθώς και το δεξί ημισφαίριο, το οποίο ασχολείται με την αναγνώριση προτύπων. Με την πάροδο του χρόνου, χάρη στους κανόνες και την τεχνική που εμπλέκονται στο παιχνίδι, το σκάκι θα ασκήσει αποτελεσματικά και θα αναπτύξει όχι τη μία αλλά και τις δύο πλευρές του εγκεφάλου μας. Μια ιατρική μελέτη με τη συμμετοχή 488 ηλικιωμένων από το Ιατρικό Κολλέγιο ΄΄Άλμπερτ Αϊνστάιν΄΄ δείχνει ότι το σκάκι, το οποίο διεγείρει τη λειτουργία του εγκεφάλου, μειώνει μετρήσιμα τον κίνδυνο άνοιας και καταπολεμά τα συμπτώματά της. Αντί να αφεθεί ο εγκέφαλος να επιδεινωθεί, η διατήρηση της λειτουργίας του σε κανονικούς ρυθμούς ειδικά με το σκάκι, θα μειώσει τον κίνδυνο για τη νόσο του Αλτσχάιμερ, καθώς και την κατάθλιψη και το άγχος.

 

Η σχιζοφρένεια είναι μια χρόνια ψυχική διαταραχή που επηρεάζει την ικανότητα των ασθενών να αισθάνονται, να συμπεριφέρονται και να σκέφτονται. Τα αποτελέσματα μελέτης στο Κέντρο Γνωσιακής Νευροεπιστήμης στο Μπρον της Γαλλίας έδειξαν βελτιώσεις σε ορισμένες νοητικές ικανότητες ασθενών με σχιζοφρένεια που έπαιζαν σκάκι. 

 

Η έρευνα διεξήχθη σε 26 ασθενείς που έπασχαν από τη διαταραχή. Οι μισοί από τους συμμετέχοντες δέχθηκαν μια σύντομη ενημέρωση με τους βασικούς κανόνες του σκακιού και έπαιζαν δύο φορές την εβδομάδα για 5 εβδομάδες υπό την επίβλεψη έμπειρων παικτών, ενώ οι άλλοι μισοί δεν έπαιζαν. Πραγματοποιήθηκαν τεστ νοητικής ικανότητας πριν και μετά την περίοδο των 5 εβδομάδων. 

 

Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντική διαφορά στη βελτίωση της ομάδας που έπαιζε σκάκι. Σημειώθηκε επίσης ότι οι ασθενείς συνέχισαν να παίζουν σκάκι μόνοι τους ακόμη και μετά την ολοκλήρωση του επίσημου ερευνητικού προγράμματος. Tο σκάκι μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην αποκατάσταση ασθενών που αναρρώνουν από εγκεφαλικό επεισόδιο ή ένα ατύχημα που προκαλεί σωματική εξασθένηση και ως μορφή θεραπείας για άτομα με αυτισμό ή άλλες αναπτυξιακές αναπηρίες. 

 

Η μετακίνηση κομματιών στο σκάκι μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη και τη λεπτή ρύθμιση των κινητικών δυνατοτήτων του ασθενούς, ενώ η διανοητική προσπάθεια που απαιτείται για να παίξει μπορεί να βελτιώσει τις γνωστικές και επικοινωνιακές του δεξιότητες. Το παιχνίδι μπορεί επίσης να διεγείρει τη βαθιά συγκέντρωση και ηρεμία, βοηθώντας στη χαλάρωση ασθενών που βιώνουν διαφορετικούς βαθμούς άγχους.